چطور از سرزنش در رابطه پرهیز کنیم؟
سرزنش، سم مهلکی برای هر رابطهای است. وقتی انگشت اتهام را به سمت شریک زندگیتان میگیرید و او را مسئول همهی مشکلات میدانید، نه تنها مشکلی حل نمیشود، بلکه آتش اختلافات را شعلهورتر میکنید. پرهیز از سرزنش، کلید ساختن یک رابطهی سالم، شاد و پایدار است. در این مقاله، 16 نکتهی کاربردی برای دوری از این عادت مخرب را بررسی میکنیم:
5. شنوندهی فعال باشید:
با دقت به حرفهای طرف مقابل گوش دهید و سعی کنید منظور او را درک کنید.6. به دنبال نقاط مشترک باشید:
به جای تمرکز روی اختلافات، به دنبال زمینههایی بگردید که در آن با هم توافق دارید.7. از کلیگویی پرهیز کنید:
به جای بهرهگیری از کلماتی مانند “همیشه” و “هیچ وقت”، از مثالهای مشخص استفاده کنید.8. از توهین و تحقیر خودداری کنید:
از به کار بردن کلماتی که باعث آزار طرف مقابل میشود، خودداری کنید.9. به جای مقصر دانستن، راه حل پیدا کنید:
به جای اینکه وقت خود را صرف سرزنش کردن کنید، به دنبال راهکارهایی برای حل مشکل باشید.10. از گذشت و بخشش دریغ نکنید:
اگر طرف مقابل اشتباهی مرتکب شد، سعی کنید او را ببخشید و به رابطهتان فرصت دوباره بدهید.11. مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرید:
اگر در بروز مشکل سهمی داشتهاید، مسئولیت آن را بپذیرید و عذرخواهی کنید.12. زمانبندی مناسب را در نظر بگیرید:
گفتگو در مورد مسائل حساس را به زمانهایی موکول کنید که هر دو طرف آرام و ریلکس هستید.13. در صورت نیاز کمک حرفهای بگیرید:
اگر نمیتوانید به تنهایی از سرزنش در رابطهتان پرهیز کنید، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.14. صبور باشید:
تغییر عادت سرزنش، زمانبر است. با خودتان و طرف مقابل صبور باشید.
پرهیز از سرزنش در رابطه: 16 نکته کلیدی
چرا سرزنش مخرب است؟
سرزنش یکی از مخربترین رفتارهایی است که میتواند در یک رابطه وجود داشته باشد.وقتی فردی را سرزنش میکنیم، در واقع او را مقصر مشکلات و نارضایتیهای خود میدانیم و مسئولیت سهم خود را در ایجاد این مشکلات نادیده میگیریم.سرزنش باعث ایجاد احساس شرم، گناه، و ناتوانی در طرف مقابل میشود.این احساسات میتوانند به مرور زمان اعتماد به نفس فرد را از بین ببرند و باعث دوری و سردی در رابطه شوند.در یک رابطه سالم، افراد به جای سرزنش کردن یکدیگر، به دنبال حل مشکلات به صورت مشترک و با همکاری هستند.
سرزنش، چرخه ای باطل است.
وقتی کسی سرزنش می شود، احتمال اینکه در مقابل از خود دفاع کند یا دست به تلافی بزند زیاد است و این منجر به تشدید اختلافات می شود.سرزنش کردن نه تنها مشکلی را حل نمیکند، بلکه آن را پیچیدهتر و عمیقتر میسازد.بیایید با یادگیری روشهای جایگزین، روابط سالمتر و شادتری بسازیم.
16 نکته برای پرهیز از سرزنش در رابطه
در اینجا 16 نکته کاربردی برای پرهیز از سرزنش در رابطه ارائه میدهیم:
1. مسئولیتپذیر باشید.
اولین قدم برای پرهیز از سرزنش، پذیرفتن مسئولیت سهم خود در مشکلات است. به جای اینکه انگشت اتهام را به سمت طرف مقابل بگیرید، به این فکر کنید که چه نقشی در ایجاد این وضعیت داشتهاید. پرسشهایی مانند “من چه کار میتوانستم متفاوت انجام دهم؟” یا “چگونه میتوانم در آینده از تکرار این اشتباه جلوگیری کنم؟” میتوانند به شما در مسئولیتپذیر بودن کمک کنند. وقتی مسئولیت اشتباهات خود را میپذیرید، به طرف مقابل نشان میدهید که برای رابطه ارزش قائل هستید و تمایل دارید برای حل مشکلات تلاش کنید. این کار، راه را برای گفتگوی سازنده و یافتن راه حلهای مشترک باز میکند. مسئولیت پذیری نشان دهنده بلوغ عاطفی شماست و احترام طرف مقابل را جلب می کند. از پذیرفتن اشتباهات خود نترسید، زیرا این یک نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه قدرت و صداقت است.
2. از “من” به جای “تو” استفاده کنید.
به جای بهرهگیری از جملاتی که با “تو” شروع میشوند و حالت سرزنش دارند (مانند “تو همیشه دیر میکنی” یا “تو هیچ وقت به حرف من گوش نمیدهی”)، از جملاتی استفاده کنید که با “من” شروع میشوند و احساسات و نیازهای شما را بیان میکنند. مثلا به جای گفتن “تو همیشه دیر میکنی”، بگویید “وقتی دیر میرسی، احساس میکنم که برای وقت من ارزش قائل نیستی. “این کار باعث میشود که طرف مقابل احساس دفاعی کمتری داشته باشد و بیشتر مایل به شنیدن حرفهای شما باشد. جملات “من” به شما این امکان را می دهد تا احساسات و نیازهایتان را به طور واضح و بدون قضاوت بیان کنید. این تکنیک، کلید برقراری ارتباط موثر و سالم در هر رابطهای است.
3. به جای انتقاد، درخواست کنید.
به جای اینکه از طرف مقابل انتقاد کنید و بگویید “تو هیچ وقت به من کمک نمیکنی”، درخواست خود را به صورت واضح و مشخص بیان کنید. مثلا بگویید “آیا میشه لطفا این هفته در کارهای خانه بیشتر به من کمک کنی؟ خیلی خسته هستم. “وقتی درخواست خود را به جای انتقاد بیان میکنید، احتمال اینکه طرف مقابل به آن پاسخ مثبت بدهد، بیشتر میشود. انتقاد، فضا را برای همکاری و حل مشکلات از بین میبرد، در حالی که درخواست، زمینه را برای همکاری و حمایت متقابل فراهم میکند. درخواستهای خود را به صورت مثبت و سازنده بیان کنید. درخواست های شما باید مشخص و قابل اندازه گیری باشند.
4. همدلی کنید.
با همدلی کردن، میتوانید رابطه خود را تقویت کنید و به یکدیگر نزدیکتر شوید. برای همدلی کردن، به صحبتهای طرف مقابل با دقت گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. از طرف مقابل سوال بپرسید و بخواهید که دیدگاه خود را توضیح دهد. همدلی یکی از مهمترین مهارتهای ارتباطی است.
5. به دنبال راه حل باشید، نه مقصر.
وقتی مشکلی پیش میآید، به جای اینکه به دنبال مقصر بگردید، تمام انرژی خود را صرف یافتن راه حل کنید. با همکاری و همفکری، میتوانید راه حلهای خلاقانهای پیدا کنید که به نفع هر دو طرف باشد. 
با تمرکز بر راه حل، میتوانید رابطه خود را تقویت کنید و به یکدیگر نزدیکتر شوید. برای یافتن راه حل، با طرف مقابل صحبت کنید و نظرات او را بپرسید. با همفکری و تبادل نظر، میتوانید راه حلهای بهتری پیدا کنید. راه حل هایی را انتخاب کنید که برای هر دو طرف منصفانه و قابل قبول باشند.
6. به جای کلی گویی، مشخص صحبت کنید.
به جای بهرهگیری از عبارات کلی و مبهم (مانند “تو همیشه همینطوری هستی” یا “تو هیچ وقت تغییر نمیکنی”)، در مورد رفتارهای مشخصی که شما را آزار میدهند صحبت کنید. این کار به طرف مقابل کمک میکند تا بفهمد دقیقا چه چیزی شما را ناراحت کرده است. مثلا به جای گفتن “تو همیشه همینطوری هستی”، بگویید “من از اینکه دیروز به قول خودت عمل نکردی ناراحت شدم. “مشخص صحبت کردن، از سوء تفاهم جلوگیری میکند و به طرف مقابل کمک میکند تا رفتار خود را تغییر دهد. از کلمات و عباراتی استفاده کنید که برای هر دو طرف قابل فهم باشند. سعی کنید لحن صحبت خود را آرام و مودبانه نگه دارید.
7. در لحظه عصبانیت، سکوت کنید.
وقتی عصبانی هستید، احتمال اینکه حرفهای ناخوشایندی بزنید و طرف مقابل را سرزنش کنید، بسیار زیاد است. در این لحظات، بهتر است سکوت کنید و تا زمانی که آرام نشدهاید، هیچ تصمیمی نگیرید و هیچ صحبتی نکنید. سکوت به شما فرصت میدهد تا احساسات خود را کنترل کنید و از گفتن حرفهایی که بعدا پشیمان میشوید، جلوگیری کنید. وقتی آرام شدید، میتوانید با آرامش و منطق بیشتری با طرف مقابل صحبت کنید. برای کنترل خشم خود، میتوانید از تکنیکهای آرامسازی مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن استفاده کنید. قبل از صحبت کردن، خوب فکر کنید.
8. قدردانی کنید.
